ID Rtd tijdens 2e WO

Uitbreken van de Tweede Wereldoorlog

De oorlog breekt op 10 mei 1940 uit en de heer Bennekers verschijnt gedurende de oorlogsdagen in zijn kapiteinsuniform op het bureau. In de loop van de 2e Pinksterdag, 13 mei, wordt van de Generale Staf het bericht ontvangen, dat de situatie onhoudbaar wordt en dat de overgave voor de deur staat. Diezelfde nacht is er een stafbespreking in het stadhuis, waar ook de hoofdcommissaris en chef ID aan deelnemen.(1)

(Meerdere afbeeldingen zijn ingekleurd)

Vernietiging ID documentatie

Overwogen wordt Rotterdam aan de Duitsers over te geven met uitzondering van het hoofdbureau van politie, doch men komt tot de conclusie dat dit niet mogelijk  zal zijn. Nu valt het besluit de gehele documentatie van de ID te vernietigen en nog diezelfde nacht branden de vuren in de centrale verwarming van het stadhuis, doch vooral in die van het postkantoor op volle capaciteit. Dit werk gaat de gehele nacht en ochtend door en ’s middags op de 14e mei is alles vernietigd. De bezetter zal, als hij na het bombardement in de lokaliteiten van de ID komt om de buit binnen te halen, slechts verlaten en lege bureau’s aantreffen; de kaartenbakken zijn maagdelijk. (1)

Later blijkt dat de Rotterdamse politie-inspecteur M. de Meijer enige documentatie heeft achtergehouden en begraven in een kist in zijn achtertuin. Hij zal er later zijn voordeel mee doen.Hier wordt elders op deze site verder op ingegaan. (2)

De ID verdwijnt dan van het toneel en het personeel wordt ondergebracht bij de diverse andere takken van dienst.

Teruggekeerd zijn van der Vlies, Smidt, Kuik, Krommenhoek, Oosterling en Kannegieter. (1)

De heer Bennekers krijgt het als chef ID al spoedig met de Duitsers aan de stok en reeds op 16-12-1940 wordt hij gedwongen de ID te verlaten en wordt hij chef 1e afdeling geüniformeerde politie. Ook hier is hij nog teveel en april 1941 verhuist hij naar de ‘Juridische Afdeling’; een maand later zien wij de heer Bennekers bij ‘Ontwikkeling en Bibliotheek’. (1)

Dirk Jan de Jong

De heer De Meijer blijft na het vertrek van de heer Bennekers en krijgt op 13-1-1941 als inspecteur naast zich De Jong, Dirk Jan (14-2-1911), die zich inmiddels heeft ontpopt als een vurige nationaal-socialist. 

De rechercheurs, met van der Vlies, weten de heer De Jong ‘om’ te praten en wordt van pro-heftig anti-Duits. 

De commissaris (Jacob Pieter) Roszbach (27-11-1882 - 14-11-1952 Bennekom)  is woedend, dat hem deze prooi ontglipt en de heer De Meijer krijgt het op zijn boterham, dat dit onder zijn leiding kon gebeuren. De heer De Meijer kiest de wijste partij en gaat per 1-4-1941 over naar de Rijksreceherchecentrale. De heer De Jong wordt per 30-4-1941 overgeplaatst naar het bureau Hoflaan. Ook de rechercheurs zoeken een goed heenkomen, want het parool van de Duitsers wordt nu: ‘Wie niet voor ons is, is tegen ons’. (1)

Hij wordt ontslagen. Dirk Jan duikt onder. Enige tijd later besluit hij naar Engeland uit te wijken. Die reis loopt via Zwitserland omdat vluchten via de kust onmogelijk bleek. De vlucht liep via Wernhout, waar de vader van de schrijver van het boek, Kleisen, bij de douane was gestationeerd, nadat het leger waar hij diende was ontbonden. Zijn vader pleegde verzet tegen de Duitsers door o.a. mensen de grens over te brengen. Hij heeft van zijn daden aantekeningen gemaakt. In één daarvan noemt hij de hulp aan politie-inspecteur De Jong.

Door toeval is schrijver Kleisen in contact gekomen met de zoon van Dirk Jan die over gegevens van zijn vader beschikt, waarin zijn vader voorkwam. Het bleek dat zijn vader zeer uitgebreid over zijn vlucht naar en zijn verblijf in Zwitserland heeft geschreven, onder andere aan Jan de Hartog. Voor hem heeft Dirk Jan het manuscript van zijn boek Het Hemelbed uit Nederland opgehaald om daarmee een voorschot te krijgen op de opbrengst van het boek van zijn uitgever. Hiermee moest een schuld worden afgelost van een lening door De Hartog waarmee hij een vliegtuig had aangeschaft. Daarmee doet hij samen met een piloot een mislukte poging om via Noord Afrika naar Engeland uit te wijken.

De zoon van Dirk Jan en schrijver Kleisen vonden beiden dat deze geschiedenis moest worden vastgelegd in een boek. Kleisen heeft dit spannende boek geschreven in aansluiting op reeds 3 eerder uitgegeven boeken over de Tweede Wereldoorlog, waarin zijn vader een rol heeft. 

Klleisen heeft zijn vader niet gekend. Hij is twee dagen voor zijn eerste verjaardag door de Duitsers gefusilleerd. Door zijn onderzoek naar zijn geschiedenis heeft hij hem leren kennen.

Het boek onthult ook nog een niet eerder gepubliceerde naam voor de vluchtweg: De Zundertse weg.

[Het boek is te bestellen via : kleisen079@gmail.com. Het kost exclusief verzendkosten € 25,=]

Samenvatting van het boek "Het geweten is een teer instrument"

Het boek vertelt onder meer het persoonlijke, complexe oorlogsverhaal van Dirk Jan de Jong, een jonge politie-inspecteur uit Rotterdam die in de beginjaren van de Tweede Wereldoorlog geconfronteerd werd met morele dilemma’s. Hij werd vanaf mei 1940, tijdens de Duitse invasie en het zware bombardement, deelgenoot van de ingrijpende veranderingen in de samenleving. Aanvankelijk sloeg hij impulsief de weg van het Rechtsfront, een organisatie van de NSB, en leidde hij kort de Inlichtingendienst. Tegelijkertijd ging hij op subtiele wijze in verzet, bijvoorbeeld door op Crooswijk begraafplaatsen te saboteren en een portret van koningin Wilhelmina op te hangen – een daad die noch zijn korpsleiding, noch de Duitsers konden waarderen.

Zijn idealistische maar naïeve keuze om via de nationaalsocialistische organisatie invloed te winnen, kwam snel op een moreel randje te staan. Wanneer hij geconfronteerd werd met de opdracht om onschuldige mensen, zoals Joodse burgers, te arresteren, weigerde hij dat op 2 oktober 1942. Hierdoor moest hij vluchten en ging hij onderduiken. De Duitse autoriteiten waren hem op het spoor vanwege waardevolle documenten en dienstpistolen die hij had meegenomen.

Hij werkte later bij overheidsinstanties zoals de Politieke Opsporingsdienst en het Bureau Nationale Veiligheid (voorloper van de AIVD), waar hij onder andere oorlogsmisdadigers verhoorde. Zijn persoonlijke archief – bestaande uit brieven, documenten en dagboeken – vormt een waardevol relaas van de morele keuzen en risico’s die hij tijdens de oorlog heeft moeten doorstaan. Het verhaal staat symbool voor de moed van degenen die tegen de stroom ingingen, en benadrukt de verantwoordelijkheid voor vrede en vrijheid.

ID Rotterdam omgedoopt tot 'SD Fahndungskommando'

De leiding komt vervolgens in handen van volkomen ‘foute’ inspecteurs; de rechercheurs die er nu worden geplaatst, zijn bekwame NSB’ers en de ID wordt een werktuig in Duitse handen.

Alles, wat maar overtuigd nationaal-socialist is, wordt in de loop der bezettingsjaren bij de Inlichtingendienst geplaatst. Medio 1942 wordt de naam van de dienst gewijzigd in ‘Groep 10’ (ook wel ‘groep X’ genoemd). Maart 1944 is het helemaal een Duitse aangelegenheid, want Groep 10 is nu omgedoopt tot ‘SD Fahndungskommando’. (1)

Oorlogsperiode ID Rotterdam in aanhangsel

5 mei 1945 komt de capitulatie van het Derde Rijk; een bange droom is voorbij en de burgerij kan weer verlicht ademhalen.

Lang is geaarzeld of de zwarte bladzijde van mei 1940 tot mei 1945 moest worden geschreven.

Alles, wat in die periode gebeurt, is zo onmenselijk –de leerling wil altijd de meester overtreffen- dat een beschrijving in 1963 in vorenstaand overzicht niet op haar plaats was. Toch is ter wille van de documentatie deze periode van de geschiedenis summier vastgelegd in een overzicht dat toen als aanhangsel was bijgevoegd. (1) 

Wel werd hij door velen van zijn eigen personeel niet begrepen. Uit de klachten en bijbehorende verklaringen blijkt, dat Swart bewust buiten schot bleef en niet bij contacten met het verzet betrokken werd.

Gewestelijk commandant van de illegale Ordedienst (OD), later, J. Roodenburg, had de Gewestelijke Inlichtingen Groep (GIG) onder zijn bevel, waaraan de zogenaamde Politiegroep Arie, later in BS-verband omgevormd tot het rechercheapparaat GIG, was verbonden en waarvan brigadier A. Verweij de leiding had. Deze laatste groep stond in nauwe contacten met enkele bewakers van het Gevangeniswezen. Half oktober 1944 zorgde een ontsnappingsgeval voor problemen, die voor Swart verstrekkende gevolgen had kunnen hebben. Zowel gevangenen als bewakers waren op een bepaald moment  verdwenen en sindsdien spoorloos.
Swart nam de zaak over en informeerde op zijn beurt Boelstra over de ontsnapping en telefonisch werd het feit gemeld bij Burghoff van de SD, die bepaalde dat de zaak door de Orpo zou worden behandeld. (...)

Bevrijdingspoging

Deze verzetsman was in augustus 1944 door de politie van Delft in Naaldwijk gearresteerd. Bij deze arrestatie had B. Valstar geschoten. De zaak werd overgegeven aan de SD en Valstar werd ingesloten in het Haagseveer. De KP Westland, waartoe ook K. Valstar behoorde, werd ingezet bij de poging om B. Valstar te bevrijden. K. Valstar nam J. Oosten en onderluitenant V.d. Berg in de arm, met wie werd afgesproken een fles ossenbloed in de cel bij B. Valstar te smokkelen en daarmee een maagbloeding te simuleren. Wanneer Valstar dan naar een hospitaal vervoerd zou worden, kon de KP hem daar of onderweg bevrijden. De waarnemend politiearts, dr. J.C.Hage, was bij het plan betrokken en zou een maagbloeding constateren. Omdat ook van andere zijde een bevrijdingspoging werd voorbereid, was Swart hiervan op de hoogte. In overleg met Blokland, plaatste Swart een extra man als wacht voor de cel van Valstar, waardoor het ossenbloed niet in de cel gebracht kon worden. B. Valstar, die van het geheel op de hoogte was, slikte toen ten einde raad ‘s nachts zijn kunstgebit in. Swart werd hiervan in kennis gesteld en lichtte de SD in, waarna de SD Valstar direct naar Vught afvoerde. Daar werd hij begin september 1944 gefusilleerd. Swart verklaarde later dat hij het inslikken van het gebit door Valstar had beschouwd als een zelfmoordpoging en dat hij bij diverse medici inlichtingen had ingewonnen. Die hadden hem geadviseerd binnen 24 uur in te grijpen.
Omdat Valstar hiervoor verplaatst moest worden, was Swart genoodzaakt de SD in kennis te stellen. De SD besloot de zaak verder over te nemen en voor transport te zorgen. Swart zei niet te weten dat de politiearts Hage in het complot had gezeten. (8) 

De Inlichtingendienst Rotterdam tijdens De Tweede Wereldoorlog

De houding van de bezetter ten opzichte van het personeel, dat voor 1940 bij de ID diende.

Terugkijkend naar het personeel, dat voor 1940 bij de ID had gediend, dan moet worden geconstateerd, dat de bezetter hen, met uitzondering van de heer Bennekers, volkomen met rust heeft gelaten (Of de communistische machthebbers, als het onverhoopt tot een bezetting zou zijn gekomen, eenzelfde gedragslijn zouden volgen, is de vraag).

een voorteken voor de nazi-voorliefde (?) die Oud tijdens de bezettingsjaren ontwikkelde voor Rijkscommissaris Seyss-Inquart, aan wiens zijde hij ettelijke keren breed glimlachend kon worden gefotografeerd (Koen van Stigt Thans) bron: (René Zwaap - Leo Ries gerehabiliteerd - De Groene Amsterdammer | 29 oktober 1997)

Gijzelaars

Het volk wordt meer en meer geknecht en komt in verzet. Dit verzet neemt steeds groter vormen aan en Rauter is woedend dat hij die domme Nederlanders niet in bedwang kan houden. Hij neemt dan het besluit een groot aantal Nederlanders gevangen te nemen en op 4 mei 1942  begint hij op grote schaal politici en andere vooraanstaande landgenoten te gijzelen. Zij worden inderdaad als gijzelaars behandeld –hun aantal bedraagt op dat ogenblik circa 600- en ondergebracht in het Seminarie Beekvliet te St. Michelsgestel. Eén van de gijzelaars is de heer Bennekers. Later, half juni 1942, wordt nog eens op grote schaal gearresteerd en nu wordt de vangst opgeborgen in het groot-Semenarie te Haaren. (1)

Rauter dreigt, als het verzet niet ophoudt, een aantal gijzelaars ter dood te zullen brengen, doch de Nederlandse bevolking trekt zich van zijn dreigementen niets aan en het verzet neemt alleen maar in felheid toe.

Aanslag spoorwegviaduct

Dan volgt op 7 augustus 1942 de aanslag op het spoorwegviaduct te Rotterdam, tussen het station Delftsche Poort en het station Beurs (thans respectievelijk station CS en Blaak), recht tegenover het hoofdbureau van politie door leden van de Nederlandse Volks Militie (NVM), een para communistische verzetsorganisatie.

Vergelding

De daders blijven onvindbaar en Rauter is des duivels.

Hij stelt een limiet, waarbinnen de daders zich gemeld moeten hebben. Zo niet, dan zal een aantal gijzelaars ter dood worden gebracht. Niemand meldt zich en in de nacht van 14- op 15 augustus 1942 zal het drama zich voltrekken. In de vroege nacht dreunen de Duitse laarzen over de slaapzalen in Beekvliet en worden 5 gijzelaars van hun bed gelicht. Het zijn:

Mr. Robbert Baelde, Christoffel Bennekers, Mr. Otto Ernst Gelder graaf van Limburg Stirum, Willem Ruijs en Alexander baro Schimmelpenninck van der Oije. (1)

 Zij worden naar de heide bij Goirle gebracht en als de zon haar eerste stralen over de heide werpt, sterven zij voor het vuurpeloton.(1)

 In de ochtend van 15 -8-1942 werden door de Duitsers 5 personen, onder wie C. BENNEKERS in de bossen van "Gorp en Rovert" te Goirle gefusilleerd. Als eerder in gijzeling genomen Nederlanders werden zij gefusilleerd op bevel van Generaal der Flieger Christiansen als represaille voor de sabotage op 7 augustus 1942 aan een spoorlijn in ROTTERDAM (Bron: Traceofwar)

Een zwarte bladzijde uit de geschiedenis van de Rotterdamse Inlichtingendienst

Ook de heer Breugem verdwijnt in 1943, want in december wordt hij door de bezetter tot korpschef gebombardeerd in Amersfoort. Later zal hij daar door zijn eigen vrienden per abuis worden doodgeschoten. De heer Van Groningen, die uit het Legioen is teruggekeerd, blijft nog tot maart 1944, en wordt dan voor zijn diensten beloond met een bevordering tot Politiepresident te Utrecht.
De naam van Groep 10 wordt in het voorjaar van 1944 gewijzigd in S.D.-Fahndungskommando en het is nu een volkomen Duits onderdeel geworden.

Naast de politiemensen wordt in de loop van de bezetting een groot aantal hulpagenten bij Groep 10 geplaatst. Het zijn vanzelfsprekend allen figuren, die de bezetter zeer welgezind zijn en enkelen worden zelfs tot wachtmeester gebombardeerd.In 1942 worden als hulpagent bij Groep 10 geplaatstst:

Barkmijer, W.H., Bunk, P.; (zie krantenartikel),  Nieuwstad, J.W.E.; Pieters, A.; Doornheim, C.; de Pree, A.H.; van Haaren, M.; 

Volgens de voorschriften stond Groep 10 rechtstreeks onder de hoofdcommissaris en was men alléén aan hem verantwoording schuldig. In de praktijk kwam hier weinig van terecht, omdat Groep 10 zich steeds meer begon te richten tot de Aussenstelle en daardoor de kloof tussen hen en het Rotterdamse korps almaar groter werd. Het overgrote deel van de ‘goede’ politiefunctionarissen probeerde zover mogelijk uit de buurt te blijven van de Duitse handlangers, maar waren daarnaast blij met hun aanwezigheid, omdat de leden van Groep 10 de meeste ‘vuile’ karweitjes opknapten, waardoor deze groep met recht ‘de schrik van Rotterdam en omstreken’ genoemd mag worden.
Groep 10 was overigens binnen het Nederlandse politieapparaat niet bijzonder, want de meeste steden beschikten over zo’n ‘gevreesde’ dienst. Medio 1942 kregen steden, waar nog geen politieke politieafdeling aanwezig was, van de bezetter opdracht er een op te richten.

Misstanden
Boelstra merkte overigens direct na zijn ambtsaanvaarding op dat er bij de politieke dienst van alles mis was. Diverse personeelsleden hadden zich schuldig gemaakt aan diefstal of mishandeling. Wanneer na onderzoek bleek dat iemand van Groep 10 zich aan een strafbaar feit had schuldig gemaakt, dan strafte Boelstra hem dubbel zwaar, omdat hij van mening was dat juist iemand van de politieke dienst zich voorbeeldig moest gedragen. Voor de leden van Groep 10 was het moeilijk om van andermans (o.a. joodse) spullen af te blijven, maar hierover meer in het volgende hoofdstuk. Naast het wegnemen van goederen hadden enkele

Justitiële Dienst
Over dit onderdeel van Groep 10 is nog minder bekend dan van de voorgaande groepen. Uit de dossiers valt af te leiden, dat men zich op beperkte schaal bezighield met onderzoeken die betrekking hadden op het verzet. G. Graeler, die in 1913 was aangesteld als agent derde klas, was door Breugem gevraagd de leiding van de Justitiële Dienst op zich te nemen. Graeler had medio jaren ’30 al enige tijd bij de ID gewerkt. In of omstreeks maart 1943 werd Graeler ontboden bij Breugem. Deze vroeg hem of hij zin had bij zijn dienst geplaatst te worden, omdat hij iemand nodig had, die op de hoogte was van de behandeling van justitiële aangelegenheden. Breugem beloofde Graeler dat, wanneer hij tot de NSB zou overgaan, voor hem de kans bestond om bevorderd te worden. Graeler antwoordde Breugem dat zijn politieke inzichten niet met die van Breugem strookten, dat hij er niet aan dacht om tot de NSB over te gaan en dat hem de in het vooruitzicht gestelde promotie niets kon schelen.

Verzetsgroep "Vrij Nederland"

Op 18 oktober 1942 waren vijf rechercheurs van Groep 10 omstreeks 11.30 uur betrokken bij een inval in een pand aan de 1e Pijnackerstraat, waar een verboden vergadering zou worden gehouden. Op het moment van de inval hielden elf verzetsmensen van de groep ‘Vrij Nederland’ een vergadering in een bovenzaal van het gebouw ‘Geloof en Vrijheid’ aan de 1e Pijnackerstraat 102-106. Eén van hen verzette zich, waarna direct een schietpartij ontstond. Rechercheur G. van Huis, die daarbij gewond raakte, was de enige die na de bevrijding over dit geval gehoord kon worden, omdat de anderen tijdens de bezetting door het verzet geliquideerd waren. 

Van Huis verklaarde dat hij op een zondagmorgen in 1942, terwijl hij bij een afdeling geplaatst was die de huizen van joden leeghaalde (Hausraterfassung), wegens personeelsgebrek moest invallen aan het hoofdbureau. In de loop van de morgen kreeg hij met vier andere rechercheurs van Groep 10 opdracht om een onderzoek in te stellen in een bovenzaal van het gebouw aan de 1e Pijnackerstraat 102, alwaar op dat tijdstip een bijeenkomst zou worden gehouden.

Bijzonderheden omtrent deze bijeenkomst waren niet bekend. Omstreeks halftwaalf kwamen de rechercheurs daar aan en, nadat was opengedaan, gingen zij de trap op naar boven. Boven aan de trap vatte Van Huis post en gingen J.F. van der Meulen, Bruijn en Jager, de man die open gedaan had voor zich uitduwend, een tegenover de trap aan het einde van de gang gelegen vertrek binnen. Van Huis hoorde dat een rechercheur de aanwezigen gelastte om met de handen omhoog en met het gezicht naar de muur te gaan staan. Van Huis kon dit heel goed horen, omdat de deur achter hen open gebleven was. Hij hoorde dat een twistgesprek ontstond tussen Jager en één van de aanwezigen en hij zag door de openstaande deur dat die man in de richting van Jager liep. Tijdens het twistgesprek hoorde Van Huis die man roepen: ‘aanpakken’. Hij zag dat Jager met zijn pistool in de hand een slaande beweging in de richting van die man maakte en onmiddellijk daarop schoot hij, terwijl hij tegelijkertijd aan de anderen het bevel gaf: ‘Schiet ze neer, jongens.’ De man, die op Jager toegelopen was, viel door het schot van Jager als een blok neer. Een beroep op verdediging tegen ogenblikkelijke wederrechtelijke aanranding zou volgens Van Huis niet sterk gestaan hebben. Op het bevel van Jager begonnen twee andere rechercheurs als razende te schieten. Later zou een van deze rechercheurs gepocht hebben, dat hij er drie als kakkerlakken had neergeschoten en daarbij twee houders met patronen had leeggeschoten. Op het schieten liep Van Huis naar binnen en bij de deur werd hij door één van de aanwezigen beetgegrepen, met wie hij begon te vechten. Tijdens dit handgemeen kreeg Van Huis een schot door zijn linkerarm, welk schot vermoedelijk door rechercheur Bruijn was afgevuurd. Van Huis vermoedde niet dat de aanwezigen op de bijeenkomst wapens bij zich hadden. Bovendien waren zij tevoren, toen zij langs de muur stonden, nog oppervlakkig gefouilleerd. (8)( blz. 360 e.v.) 

De drie dodelijk getroffen verzetsmensen zijn: Teunis van Est (1913-1942), Jacob Jan Hamelink (1902-1942) en 
Emanuel Zwitser (1914-1942) (Bron: 4en5mei.nl) .

Overlevende Frederic Jean KROP

Frederic Jean KROP (1916-1977) bleek één van de gewonde verzetsmensen na de aanval van Groep 10. Dr. W. Bos heeft na zijn overlijden zijn leven de revue laten passeren.

In de nacht van de eerste op de tweede Paasdag - 10/11 april 1977 - ging dr. Frederic Jean Krop, op 20 mei 1916 te Rotterdam geboren, van ons heen.
Hoewel men bij Eric Krop aan veel plaatsen, gebieden en landen kan denken, was hij niet alleen van afkomst, doch ook van aktiviteit een specifiek Rotterdamse persoonlijkheid.
Hij werd er geboren en bij de overval in 1942 op het wijkgebouw 'Geloof en Vrijheid' van zijn vader, de bekende Rotterdamse predikant ds. F. J. Krop, gewond en gearresteerd. Na de bevrijding en zijn terugkeer uit Dachau, werd hij er lid, later fractievoorziter, voor de C.H.U. van de Rotterdamse Gemeenteraad.
Hij nam er deel aan de (bestuurs)arbeid van een groot aantal verenigingen en organisaties en bleef er metterwoon gevestigd, ook na zijn benoeming tot burgemeester van Bleiswijk in 1969, tot aan zijn overlijden.
Landelijke en internationale bekendheid genoot hij door zijn aktiviteiten ten behoeve van het geestelijk en daadwerkelijk verzet gedurende de jaren van bezetting en terreur (1940-1945), zijn ijveren voor culturele betrekkingen met Belgisch en Frans Vlaanderen, voor de Europese Beweging en voor staat en volk van Israël.
Kenmerkend voor hem was dat hij bij ondervonden teleurstellingen en kwellingen in de bezettingsjaren en opgedane onaangename ervaringen daarna het vertrouwen bleef behouden in een mens en mensheid voortstuwende wereldorde. Pasenwas voor hem een 'En toch-feest', het was op Pasen, dat hij overleed.
Bij zijn crematie op vrijdag 15 april 1977 mochten dr. P. J. Barnouw, voormalig predikant te 's-Gravenhage, en ondergetekende erop wijzen, dat het streven naar gerechtigheid en broederschap drijfveer en richtsnoer waren voor zijn denken en handelen. Hij heeft, zoals Barnouw zei, niet neergezeten bij de schijnbare zinloosheid van het leven. Hij liet het niet bij de theorie, maar is zeer velen behulpzaam geweest bij het vinden van hun weg. Het bevorderen van de ontmoeting tussen mensen onderling en het geven van steun daarbij stond centraal bij zijn handelen. Zelf heb ik tientallen jaren lang van zijn trouwe vriendschap genoten.
Na het Marnix Gymnasium te Rotterdam te hebben doorlopen behaalde hij in 1940 te Leiden de graad van meester in de rechten. Reeds in april 1941 werd hij gearresteerd en ontslagen uit overheidsdienst, de Economische Voorlichtingsdienst, waar hij inmiddels werkzaam was. Na zijn terugkomst vestigde hij zich als advocaat en procureur te Rotterdam.

Verzetsactiviteiten

Hamelink begon zijn verzetsactiviteiten met het organiseren van huiskamerbijeenkomsten. Hierin bracht hij mensen met verschillende politieke en godsdienstige overtuiging samen. Uit deze bijeenkomsten groeide een landelijke verzetsgroep.

Vanaf februari 1942 gaf Hamelink het illegale blad De Kern uit. Hierin protesteerde hij vooral tegen het inzetten van werklozen voor Duitse bouwactiviteiten. Daarnaast verspreidde zijn groep het illegale blad Verzet. Dit orgaan voor de nationale bevrijding stond onder redactie van de socialist Koos Vorrink.

Hamelink behoorde tot de eersten die persoonsbewijzen van Joden vervalsten. Hij deed dit door de ‘J’ ervan te verwijderen. In zijn woning verbleven ook Joodse onderduikers.

Arrestatie en moord

Op 18 oktober 1942 gaf Hamelink leiding aan een vergadering in Rotterdam om het Nederlands verzet beter te organiseren. De vergadering bleek verraden te zijn door een kennis van één van de deelnemers. ‘Foute’ rechercheurs van de Rotterdamse politie vielen de vergadering binnen. Hamelink trok een revolver en werd direct doodgeschoten.

Zijn lichaam werd op de Noorderbegraafplaats in Haarlem begraven. Op 21 november 1945 werd Hamelink herbegraven op de Eerebegraafplaats.

(Bron: https://www.eerebegraafplaatsbloemendaal.eu/jacob-jan-hamelink)

Nadat op 10 mei de oorlog uitbrak, kwam mijn vader al snel met de mededeling dat hij bij het verzet wilde, mijn moeder deed ook het een en ander in het verzet.
Hij was altijd tegen geweld, heeft ook dienst willen weigeren. Toen de oorlog uitbrak, speet het hem dat hij geen wapen kon hanteren, hij had er spijt van dat hij tegen dienst was geweest .

Hij besteedde al zijn vrije tijd aan het verzet, schreef krantjes, pleegde overvallen voor bonkaarten en hielp mensen aan onderduikadressen. Hij werkte bij de verzetsgroep “Bakker”. Er kwamen al snel 2 joodse onderduikers bij ons in huis. Die sliepen op de matras, mijn ouders sliepen op de spiraal.Mijn vader had gespaard voor een divan, dat was toen erg in. Met de divan kwam er ook nog een onderduiker bij, het werd dus vrij druk in huis. Maar omdat de spiraal niet zo lekker lag, spaarden ze voor een matras. Toen die matras er was, kwamen er al gauw nog 2 onderduikers, dit maal waren het 2 kinderen, meisjes van ongeveer 9 en 10 jaar.
Omdat de spiraal niet zo fijn sliep, mijn moeder was ondertussen zwanger, stelde mijn vader voor om te sparen voor een matras. Op dat moment zei mijn moeder “nee, daar beginnen we niet aan, het huis is vol”. Ondertussen was mijn vader ook druk in het verzet, hij was ervan overtuigd dat hij het eind van de oorlog niet zou halen. Hij wilde daarom geen kinderen, maar ik werd toch geboren op 19 augustus 1942. En hij was er maar wat blij mee. Alles ging door in ons toch wel drukke gezin, van 3 gezinsleden en 5 joodse onderduikers.

Op 18 oktober 1942 was er een vergadering van de verzetsgroep in Rotterdam, in het gebouw van Geloof en Vrijheid aan de 1e Pijnackerstraat. Eind van die dag kwam er iemand aan mijn moeder vertellen dat er iets fout was gegaan, meer wist ze niet. Mijn moeder moest meteen aan de slag, ander onderdak voor de onderduikers en alle belastbare papieren weg. Die nacht werd er huiszoeking gedaan door Duitse militairen, die gelukkig niets meer konden vinden in ons huis.
De volgende ochtend werd bekend gemaakt dat mijn vader niet meer leefde, hij was 28, mijn moeder 27 jaar en ik 2 maanden.Mijn vader had altijd gezegd dat hij zich nooit levend zou laten pakken, omdat hij te veel wist en bang was om onder druk te gaan praten. Daarom alleen al was hij er van overtuigd dat hij niet in leven zou blijven. Hij heeft proberen te vluchten, enkelen hebben ook kunnen ontkomen, enkelen zijn opgepakt en drie zijn er dus doodgeschoten. Mijn vader heeft nog kans gezien om wat papieren in de piano te verstoppen Mijn vader was een vrij koppige man, die goed de leiding kon nemen, die zonder dat de ander er erg in had zijn zin wist door te drijven. Daarna moesten we al snel weg uit Scheveningen, dat werd geëvacueerd. Wij zijn bij een zus van mijn moeder en haar zoon van 14 jaar in huis gegaan. Daar was toen ruimte, omdat mijn oom gevangen zat in kamp Amersfoort. Hij werd in februari 1943 in de duinen bij Bloemendaal gefusilleerd.
Mijn tante zorgde voor mijn neef en mij, mijn moeder deed nog wat voor het verzet en trok erop uit voor eten. Ze heeft hele einden afgelegd op een oude fiets, waarbij ze ook nog het gevaar liep dat hij afgenomen zou worden, ze heeft er wel altijd luchtbanden omheen gehad. Met een broodzaag zaagde ze bomen om, om te stoken. Een keer werd ze aangehouden en mee naar het bureau genomen. Toen ze zei “jullie vergissen je, kijk nou met zo een mes kan ik toch niet zagen” waren ze het met haar eens en lieten haar gaan. Het mes is nog jaren gebruikt, voor dat waar het eigenlijk bestemd voor was, brood snijden.
Na de oorlog hebben wij nog bijna drie jaar in ons huis gewoond, waar de kogelgaten inzaten.
Op 4 mei 1961 is er in Rotterdam, aan het gebouw waar hij is doodgeschoten, voor hem en de twee anderen een monument onthuld.
Dit is mijn verhaal over mijn vader Emanuël Zwitser.(Bron::https://oorlogsgravenstichting.nl/persoon/178933/emanuel-zwitser)

Overval 1e Pijnackerstraat Rotterdam
Op zondag 18 oktober 1942 vond de overval in de Eerste Pijnackerstraat 102-106 plaats. Daar was een groep verzetslieden bijeen teneinde te bespreken in hoeverre men (tegen)- geweld mocht of moest gaan gebruiken bij verzetsdaden. Drie van de aanwezigen, J. J. Hamelink, E. Zwitser en T. van Est vonden de dood. Eric Krop werd zwaar gewond door een schot. in de long naar het Bergwegziekenhuis gebracht. Dezelfde instelling waar hij in het jaar 1977 driemaal zou worden opgenomen en uiteindelijk zou sterven. Na een korte onderbreking volgde daarop de hevige lijdensweg van Vught naar Dachau, waar hij tot zijn bevrijding door de Amerikanen in mei 1945 verbleef. Blijde terugkeer: als eerste uit Dachau teruggekeerde Nederlander werd hij op 13 mei door Koningin Wilhelmina ontvangen. Bittere teleurstelling óók, zowel in zijn persoonlijk leven als over de gang van zaken in het algemeen. Hoewel uiteraard fysiek en psychisch door al het ondervondene beïnvloed, verrichtte hij bijzondere prestaties. Nog in 1945 promoveerde hij aan de Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam in de rechtswetenschappen op een proefschrift getiteld: 'De Naamloze Vennootschap in statu nascendi' en legde bovendien in de onwaarschijnlijk korte tijd van drie jaar het doctoraal examen in de economische wetenschappen aan de N.E.H, te Rotterdam met goed gevolg af.
Wat zijn werkzaamheden betreft, hij verleende aan enige overgangsinstanties, die na de bevrijding optraden, medewerking, concentreerde zich op het economisch-bedrijfsjuridische-advies. Zijn brede belangstelling, op de gehele mens en zijn omgeving gericht, deed hem bestuursfuncties vervullen in verscheidene organisaties; wij noemen de Europese Beweging, de Expogé (vereniging van ex-politieke gevangenen uit de bezettingstijd) en de Vereniging voor Facultatieve Lijkverbranding. In 1959 werd hij raadslid, in 1961 - na het overlijden van ir. P. Boersma - fractievoorzitter voor de C.H.U. Als hij op 22 mei 1969 afscheid neemt, heeft hij in commissies en gemeenteraadszittingen bijdragen geleverd over diverse onderwerpen als: havens en industrieterreinen in Botlek en Europoort, de Luchthaven Rotterdam, het concert- en congresgebouw De Doelen, het openbaar lichaam Rijnmond en de wijkraden.
In deze periode 'leerde' hij het concrete besturen van een gemeente. Duidelijk blijkt uit de inhoud van zijn gesproken en geschreven woord dat hij zocht naar een evenwicht tussen werkgelegenheid en omgevingsaantasting. Industrie-uitbreiding, Rijnmondstructuur, wijkraden en sociale wijkopbouw, vervuiling van Rijn en Maas, werden vanuit die visie behandeld.
Als logische consequentie van deze arbeid werd hij in 1969 benoemd tot burgemeester van Bleiswijk. Een ambt dat hij met genoegen en wijsheid tot zijn heengaan zou bekleden. Zijn getuigende kracht had onder het opdoen van concrete bestuurlijke ervaring niet geleden. Dit bleek in en buiten de Rotterdamse Gemeenteraad, in en buiten College en Raad van degemeente Bleiswijk. Of het nu ging om straatnamen voor verzetslieden, een centraal verzetsmonument, een Israëlweek, eenherdenkingsreliëf aan de nieuwe synagoge en de aansluitende naamsverandering van een stukje Paetsstraat in A.B.N. Davidsplein in Rotterdam of de naamgeving van de Anne Frankschool in Bleiswijk, hier sprak de mens Krop, die vooral ook een ereschuld aan omgebrachten toekomstgericht wilde helpen delgen. Als voorzitter van het Comité 'Ereschuld aan omgekomen Joodse stadgenoten' aankondigend dat het Comité aan de z.g. klaagmuur van de Synagoge een herdenkingsreliëf zal laten aanbrengen ter ere van de tienduizend in de Tweede Wereldoorlog omgebrachte Joodse Rotterdammers zei hij dan ook: 'Hoe dikwijls lazen wij tijdens de vervolging Prediker waar hij zegt (4 : 1-4): "Wederom aanschouwde ik alle onderdrukkingen die onder de zon geschieden, en zie: tranen der onderdrukten, en zij hadden geen trooster; maar aan de zijde hunner onderdrukkers was macht - en zij hadden geen trooster.
Daarom prees ik de doden die reeds lang gestorven zijn, gelukkig boven de levenden die nog in leven zijn, en gelukkiger dan die allen prees ik dengene, die er nog niet geweest is, die nog niet heeft heeft aanschouwd het boze werk dat onder de zon geschiedt" 
De vijf jongens Krop - zoons van een Nederlandse predikanten een Franse moeder, Seignobos genaamd - waren vertrouwd gemaakt met geloof en historie van het volk van Israël. Drie werden predikant, allen waren op enigerlei wijze bij een vorm van verzet betrokken. Allen ook stierven vóór Erics heengaan -drie in 1973 -; de invloed die daarvan op hem uitging was zeer (Bron: rjb.x-cago.com/GARJB)  

Loeki Metz penning Dr. F.J. Krop uit 1978. Voorzijde; portret naar links en tekst: 1916 Eric 1977 Dr.F.J. Krop'. Keerzijde: Voorstelling van een groep mensen in een gevangenenkamp met bewaker; tekst: Als het Joodse volk zou zijn uitgeroeid zou ik Jood zijn geworden om het Joodse volk voor te zetten. Afmeting: diameter 12 cm. Prijs: Verkocht (Bron: tussenkunstendesign.nl)

Verzet liquideert ‘foute’ politiemensen

Uit een bewaard gebleven lijst blijkt dat alleen al in Rotterdam vanaf 12 november 1944 tot begin mei 1945 aan leden van de illegaliteit 132 maal opdracht gegeven werd tot liquidatie van met namen genoemde personen. Hieronder bevonden zich ook zeker twaalf politiemensen. In heel Nederland zouden tussen maart 1943 en januari 1945 door het verzet gevaarlijke politieambtenaren geliquideerd zijn. Als deze cijfers kloppen, dan was 35 procent van het totaal aantal geliquideerde politiemensen afkomstig uit Rotterdam. Dit hoge percentage zegt meer over het actieve Rotterdamse verzet, dan over de houding van het Rotterdamse korps. Met de mislukte aanslag op de chef van Groep 10, Breugem, in mei 1942 liet het verzet zien wat ze met verraders en collaborateurs van plan was. Hierna duurde het tot begin september 1943 voordat het verzet weer een aanslag op een rechercheur van Groep 10 pleegde.

collega, vriend of bekende een laatste groet te brengen. Op verzoek van de familie werd er aan het graf niet meer het woord  gevoerd, hetgeen anders zeer zeker wel zou zijn geschied, gezien de tragische omstandigheden waaronder hij uit het midden werd weggerukt. Hij was toch door de hand van een sluipmoordenaar gevallen. Terwijl hij zich van zijn woning op weg naar zijn dienst bevond, werd hij op straat neergeschoten, waarna de dood spoedig intrad. Bruijn was een zeer werkzame plichtsgetrouwe politieman en voor allen met wie hij omging een zeer goede kameraad. Een soms wat ruwe bolster, doch allen die hem kenden, wisten dat hij een goed hart in zich droeg. Niets was hem teveel, immer tot hulp bereid en vooral voor hen, die verdrukt werden sprong hij in de bres. Hij was gevallen voor zijn plicht, aldus het verslag. Hulpagent P.H. Meijer, eveneens dienstdoende bij Groep 10, kreeg opdracht de begrafenisstoet op enige afstand te volgen. Hij moest erop toezien dat voorbijgangers zich niet op de een of andere wijze vijandig gedroegen tegenover de stoet en moest eventuele opstootjes trachten te voorkomen. Op de Bergselaan zag de hulpagent een man en vrouw lopen. Hij zag dat de man uitbundige bewegingen met zijn handen maakte, waardoor hij de indruk kreeg dat de man wist wie er begraven werd en dat hem dat verheugde. Hierop nam Meijer het persoonsbewijs van de man af, met de aanzegging dat hij zich de volgende morgen bij Groep 10 moest melden. Aan de hand van het persoonsbewijs bleek dat de man een jood was. Na de begrafenis rapporteerde de hulpagent het voorval bij Breugem, die opdracht gaf de man onmiddellijk te arresteren. Uit de administratie van de afdeling Gevangeniswezen blijkt dat de man wegens opruiing was ingesloten. Via kamp Vught kwam hij terecht in het vernietigingskamp Auschwitz, waar hij op 31 maart 1944 overleed. De volgende aanslag liet niet lang op zich wachten.

Volgens bij de SD binnengekomen inlichtingen moest worden aangenomen dat wederom een aanslag op Jansen werd voorbereid. In verband hiermee en op advies van de SD, stelde Boelstra voor Jansen met spoed voorlopig over te plaatsen naar Arnhem om daar eventueel bij de SD te worden gedetacheerd. Jansen verzocht aan de in augustus beginnende cursus aan de Politie Officier School (POS) te mogen deelnemen. Hij was reeds begin 1943 gedurende vijf maanden gedetacheerd in Schalkhaar en werd goed beoordeeld. Aan het verzoek van Boelstra werd voldaan, Jansen werd met ingang van 16 juni 1944 naar Arnhem verplaatst.Na de luchtlandingen van de Geallieerden vluchtte Jansen met zijn Duitse kompanen naar Lunteren. Het pand Wormshoef werd hun nieuwe onderkomen. De aanslag had Jansen niet kunnen temperen, want vanuit de Wormshoef ging Jansen een verbeten strijd aan met het verzet. Hij raakte zo bedreven in het doden dat hij zich de bijnaam ‘nekschotspecialist’ verwierf. Een groot aantal verzetsstrijders moest de meest wrede martelingen ondergaan en werd later alsnog doodgeschoten. Eind 1947 verscheen Jansen voor de rechter en werd uiteindelijk veroordeeld tot de doodstraf. Zelf vond Jansen dat hij deze straf verdiend had. (8)

Hij had daarbij geen doeltreffende maatregelen genomen om te verhinderen dat leden van die groep, die werkte voor en met de SD, in strijd met de belangen van het Nederlandse volk en in strijd met de ook toen nog van kracht zijnde bepalingen van het Wetboek van Strafvordering, personen, die de vijand onwelgevallig waren, arresteerden, van hun vrijheid beroofd hielden en mishandelden en goederen, die ten name van die politieke arrestanten inbeslaggenomen waren, ten eigen bate aanwendden.

Dat hij in of omstreeks het tijdvak tussen 11 juni 1942 en 5 mei 1945 in Rotterdam, opzettelijk, terwijl Nederland met Duitsland in oorlog was,vijandelijke propaganda bevorderde en verspreidde ten voordele van de vijand. Boelstra zou het politiepersoneel verplicht hebben filmvoorstellingen en kameraadschapsdagen bij te wonen en hij had het personeel opgeroepen tot het bezoeken van een NSB-tentoonstelling (8)(blz. 671)

Handlangers voor de rechter
De berechting van deze groep ‘oorlogsmisdadigers’ had een sterk individueel karakter.
Geen enkele zaak was hetzelfde. Daarom is hier een onderverdeling gemaakt in drie groepen. Allereerst worden de zaken bekeken van degenen die wegens hulpverlening aan de vijand voor het Bijzonder Gerechtshof moesten verschijnen. Hieronder vielen de meeste rechercheurs en hulpagenten, van de politieke dienst (ID, Groep 10 en/of het Fahndungskommando). Daarna volgen de Nederlanders, die tijdens de bezetting in Duitse staatsdienst waren getreden en als laatsten de Duitsers zelf.
Een groot aantal leden van Groep 10 kon niet meer voor het Bijzonder Gerechtshof gedaagd worden, omdat zij tijdens de bezetting door het verzet ‘berecht’ waren. De geëiste doodstraf was meestal direct na het vonnis voltrokken. Tijdens de behandeling van de zaak van degenen die de bezetting hadden overleefd, werd gekeken in hoeverre zij hulp verleend hadden aan de vijand. Dit was belangrijk voor de strafmaat, die varieerde van de dood straf tot enkele jaren gevangenisstraf. Hoewel een enkele keer de doodstraf werd geëist, is slechts één voormalig lid van Groep 10 tot deze straf veroordeeld en is later ook daadwerkelijk terechtgesteld. Dit betrof M. Jansen. Na een aanslag was Jansen half juni 1944 naar Arnhem overgeplaatst. In september 1944 vluchtte Jansen met een groep Duitsers naar Lunteren. Ineen gebouw met de naam Wormshoef werd een groot aantal tegenstanders van het Duitse regime gemarteld en doodgeschoten. Jansen was bedreven in het doden en kreeg daarom de bijnaam ‘nekschotspecialist’. Hij kreeg de doodstraf dan ook niet voor zijn werkzaamheden bij Groep 10, maar voor zijn misdaden in Lunteren.104 Op 18 februari 1946 stond J.C. van Wijk terecht voor de Rotterdamse Kamer van het Bijzonder Gerechtshof. Van Wijk was begin december 1941 bij de ID geplaatst en had na de aanslag op Breugem tijdelijk de leiding van hem overgenomen. Na één jaar werd Van Wijk naar een andere politiedienst overgeplaatst. Het Hof was van oordeel dat het reeds enkel dienst doen bij de ID handelen ten voordele van de vijand was, omdat de bij deze dienstdoende beambten uitsluitend of vrijwel uitsluitend in het belang van de Duitse bezetter en tegen de vaderlandse belangen optraden. Van Wijk werd daarom schuldig verklaard en veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf, met verlof tot cassatie. Dit laatste hield in dat de verdachte bij de Bijzondere Raad van Cassatie (brc) in beroep kon gaan. De brc kon sententies van de Bijzondere Gerechtshoven vernietigen die in strijd waren met de wet,
of indien zij van mening was dat de opgelegde straf niet juist was. De brc was dan bevoegd zelf een straf op te leggen en de sententie van het Bijzonder Gerechtshof te vernietigen, of kon de zaak naar een ander Bijzonder Gerechtshof verwijzen. Van Wijk maakte gebruik van zijn rechten en ging bij de brc in cassatie tegen de sententie van het Bijzonder Gerechtshof. De Raad kwam tot de conclusie dat zij in deze zaak alleen mocht oordelen op grond van de inhoud van de bewijsmiddelen, opgenomen in de bestreden sententie, en het bewijs van een werkzaamheid van de ID, die praktisch tot de belangen van de vijand beperkt was gebleven, daaruit niet kon worden afgeleid. Hoewel uit de feiten kon worden afgeleid dat het personeel van de ID in vele gevallen hulp aan de vijand had verleend, was de Raad van mening dat hiermee niet bewezen was dat deze dienst van de Rotterdamse politie uitsluitend of vrijwel uitsluitend in het belang van de vijand werkzaam was geweest.
De raad vernietigde de bestreden sententie en verwees de zaak naar het Bijzonder Gerechtshof in Amsterdam, ten einde haar op de bestaande dagvaarding te berechten en af te doen.Het gevolg hiervan was dat het Hof tijdens de behandeling van de overige zakenrekening moest houden met ieders individuele gedragingen, omdat alleen het werkzaam zijn bij de ID, Groep 10 en/of het Fahndungskommando niet voldoende was. Toen hoofdrechercheur J.H. van Kampen op 4 november 1946 terechtstond, had het Hof aan deze voorwaarde voldaan.In de tenlasteleggingen stonden voortaan de strafbare feiten opgesomd. In de dagvaarding van Van Kampen stond dat hij opzettelijk, terwijl Nederland met Duitsland in oorlog was, ten voordele en ten behoeve van de vijand, als lid van Groep 10, later Fahndungskommando, zijnde een afdeling van de Rotterdamse politie, die werkte voor en met de SD, althans voor en met het vijandig militair en burgerlijk gezag, in of omstreeks de maand mei 1944 tezamen en in vereniging met enige collega’s een overval, althans een inval had gedaan in perceel Oostzeedijk 130, alwaar zij enige illegale werkers hadden gearresteerd; te IJsselmonde in of omstreeks de maand juni 1944 tezamen en in vereniging met enige collega’s en enige Duitsers een inval had gedaan in perceel Bovenstraat 132, waar bij huiszoeking radiotoestellen en wapens waren aangetroffen; te Rotterdam in of omstreeks de maand april 1943 tezamen en in vereniging met enige collega’s joden had gearresteerd, althans bij ophaalacties van joden behulpzaam was geweest en dat hij tezamen en in vereniging met zijn collega J. van Velzen op of omstreeks 1 mei 1942 in Rotterdam een zekere De Haan, die communistische, althans anti-Duitse pamfletten bij zich droeg en op straat aanplakte, had gearresteerd en vervolgens had overgeleverd aan Breugem, hetgeen tot gevolg had gehad, dat De Haan door of vanwege het vijandig burgerlijk

Het Hof oordeelde dat de verdachte deswege strafbaar was en dat er geen omstandigheden aanwezig waren die de strafbaarheid van de verdachte zouden opheffen of uitsluiten. Vooral het feit dat verdachte meer dan drie jaar bij Groep 10, later Fahndungskommando, dienst had gedaan en in die tijd herhaaldelijk actief was opgetreden bij het arresteren van illegale werkers en joden, het doen van invallen in woningen, het in beslag nemen van radio’s en wapens en daardoor de vijand langdurig en krachtdadig had geholpen bij zijn terreurdaden tegen de Nederlandse bevolking, terwijl mede ten gevolge van zijn optreden in ieder geval één slachtoffer het leven had verloren, woog voor het Hof het zwaarst en veroordeelde hem tot tien jaar gevangenisstraf en verlof tot cassatie (8)(blz. 683)

Arrestaties aan het einde van de de oorlog

Verder werd groep 10 van van het Politiekorps in haar  geheel gearresteerd. Deze groep 10 bestond geheel uit N.S.B.-ers, en was één der meest gevreesde instanties. Ze zetelde op de beruchte kamer 6, derde etage. (...) (Bron: Trouw, dd 22-5-1945)

(*) Boelstra